RAM Disk คืออะไร
RAM Disk หรือที่เรียกว่า Virtual Disk บ้างก็เรียกว่า "RAM Drive", "Virtual Hard Drive" หรือ "Emulated Disk (e-disk)" คือพื้นที่จัดเก็บข้อมูลเสมือนที่สามารถใช้สืบค้นข้อมูลได้ในลักษณะเดียวกันกับ HDD, SSD หรืออุปกรณ์จัดเก็บข้อมูลแฟลชอื่นๆ ในคอมพิวเตอร์
RAM Disk เกิดขึ้นจากการแบ่งพาร์ติชันความจุจากหน่วยความจำเครื่อง (หรือที่รู้จักกันในชื่อ RAM) โดยอาศัยซอฟต์แวร์ ซึ่งช่วยให้ประสิทธิภาพด้าน I/O (อ่านและเขียน) มีความเร็วในการอ่าน, เขียนข้อมูลที่รวดเร็วกว่า HDD หรือ Solid State Drive (SSD) ที่เร็ว ในปัจจุบันหลายเท่า เนื่องจากมีแบนด์วิธที่สูงกว่า และค่าหน่วงเวลาที่ต่ำมาก การทำ RAM Disk ไม่ได้มีแค่ข้อดี แต่ก็มีข้อจำกัดในการทำงานอยู่เช่นกัน
การทำงานของ RAM Disk
- จัดสรรพื้นที่ RAM: ผู้ใช้กำหนดขนาดของ RAM Disk ที่ต้องการ โดยจะแยกส่วน RAM ออกจากหน่วยความจำหลักของระบบ
- สร้างไดรฟ์เสมือน: ระบบปฏิบัติการจะสร้างไดรฟ์เสมือนขึ้นมา และกำหนดตัวอักษรไดรฟ์ให้
- ใช้งานเหมือนไดรฟ์ปกติ: ผู้ใช้สามารถใช้งาน RAM Disk ได้เหมือนไดรฟ์ปกติทั่วไป เก็บไฟล์ โปรแกรม หรือติดตั้งซอฟต์แวร์ต่างๆ
RAM Disk จะนำพื้นที่บางส่วนของ RAM มาแบ่ง Partition เพื่อสร้างเป็นหน่วยความจำแบบจำลอง (Virtual storage) ที่ตัวระบบปฏิบัติการสามารถเข้าถึงได้เหมือนกับ HDD, SSD หรือ แฟลชไดร์ฟ (USB Flash Drive) ดังนั้นถ้า RAM ในระบบเรามีความจุต่ำ แทนที่การทำ RAM Disk จะช่วยเพิ่มความเร็วให้ระบบก็อาจส่งผลตรงกันข้ามแทนได้
ภาพจาก : www.pcmag.com/encyclopedia/term/ram-disk
ข้อดีของ RAM Disk
- ความเร็ว: RAM Disk มีความเร็วในการอ่าน/เขียนข้อมูลที่รวดเร็วกว่า HDD และ SSD หลายเท่า เหมาะสำหรับงานที่ต้องการความเร็วสูง เช่น การตัดต่อวิดีโอ การเล่นเกม หรือการใช้งานโปรแกรมที่กินทรัพยากรเครื่องสูง
- ลดการสึกหรอของอุปกรณ์จัดเก็บ: การใช้งาน RAM Disk ช่วยลดการเสื่อมสภาพของฮาร์ดดิสก์หรือ SSD เพราะไม่ต้องอ่าน/เขียนข้อมูลบ่อย
- ความปลอดภัย: ข้อมูลบน RAM Disk จะถูกลบหายเมื่อปิดเครื่องคอมพิวเตอร์ เหมาะสำหรับเก็บข้อมูลชั่วคราวหรือข้อมูลที่ต้องการความลับ
ข้อเสียของ RAM Disk
- ความจุจำกัด: พื้นที่เก็บข้อมูลของ RAM Disk ขึ้นอยู่กับขนาด RAM ของเครื่อง จำกัดกว่าฮาร์ดดิสก์หรือ SSD ทั่วไป
- ราคา: RAM มีราคาแพงกว่าฮาร์ดดิสก์ต่อหน่วยความจุ เพื่อทำ RAM Disk การใช้ RAM Disk ขนาดใหญ่จะเพิ่มต้นทุนของระบบ
- ข้อมูลไม่ถาวร: เป็นหน่วยความจำแบบชั่วคราว ไม่สามารถเก็บข้อมูลแบบถาวรได้ ข้อมูลบน RAM Disk จะถูกลบหาย ไม่เหมาะสำหรับเก็บข้อมูลระยะยาว RAM Disk หลายตัวจะมีฟังก์ชั่นการสำรองข้อมูล โดยจะมีการจัดทำไฟล์อิมเมจข้อมูลในไดรฟ์ ทั้งนี้จะต้องใช้พื้นที่ในอุปกรณ์จัดเก็บข้อมูลตามปกติ
ความเร็วของ RAM Disk
ความเร็วของในการอ่าน-เขียนข้อมูลของ HDD อยู่ที่ประมาณ 120MB/s ส่วน SSD นั้น หากเป็นรุ่นใหม่ที่ใช้โปรโตคอล PCIe 5.0 สามารถทำได้ถึง 10,000 MB/s ซึ่งถือว่าเร็วมากแล้ว แต่หากนำไปเทียบกับความเร็วของ RAM ก็ยังช้ามาก DDR4 RAM Disk มีความเร็วอยู่ที่ประมาณ 30,000 MB/s ซึ่งตอนนี้เราอยู่ในยุคของ RAM แบบ DDR5 แล้ว ความเร็วของ DDR5 RAM Disk จึงยิ่งสูงขึ้นไปอีก
https://forum.cockos.com/showthread.php?t=278101
การใช้ประโยชน์จาก RAM Disk
คอมพิวเตอร์ทุกเครื่องใช้ RAM เป็นแคช (หรือพื้นที่จัดเก็บข้อมูลชั่วคราว) ระหว่างโปรเซสเซอร์กับ HDD/SSD เพื่อเปิดแอปพลิเคชัน และไฟล์ต่างๆ อย่างไรก็ตาม เพื่อไม่ให้กินพื้นที่ใน RAM มากเกินไป อาจต้องย้ายพื้นที่สำหรับบันทึกไฟล์แบบรองรับข้อมูลชั่วคราว / ใช้งานชั่วคราวของแอปพลิเคชันไปที่ RAM Disk เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพในการทำงานให้ดีขึ้น แม้แต่การเรียกใช้แอปพลิเคชันทั้งชุดจาก RAM Disk อาจจะทำงานได้เร็วกว่า ทั้งนี้ต้องมีการสำรองข้อมูลทุกครั้งที่ปิดเครื่อง และต้องโหลดข้อมูลใหม่ทุกครั้งที่บู๊ต Windows
ตัวอย่างการใช้งาน RAM Disk:
- แคชโปรแกรม: เก็บไฟล์แคชของโปรแกรมที่ใช้งานบ่อย ช่วยให้โหลดโปรแกรมเร็วขึ้น
- เทมป์ไฟล์: เก็บไฟล์ชั่วคราวที่โปรแกรมสร้างขึ้น ช่วยลดการใช้งานฮาร์ดดิสก์
- ซอฟต์แวร์พกพา: ติดตั้งซอฟต์แวร์พกพาบน RAM Disk เพื่อใช้งานบนคอมพิวเตอร์เครื่องอื่นโดยไม่ต้องติดตั้ง
- เกม: เก็บไฟล์เกมบน RAM Disk ช่วยให้โหลดเกมและเล่นเกมได้เร็วขึ้น
ซอฟต์แวร์สำหรับ RAM Disk ที่ควรเลือกใช้
ซอฟต์แวร์สำหรับ RAM Disk แบบฟรี และแบบไม่มีค่าใช้จ่ายให้เลือกใช้บนเว็บ
ซอฟต์แวร์แบบบุคคลทั่วไปที่สามารถเลือกใช้งานได้ฟรี
- ImDisk ไม่มีข้อจำกัดใดๆ กำหนดไว้เกี่ยวกับขนาดของดิสก์ RAM (ยกเว้นขนาด RAM ทางกายภาพที่ติดตั้งจริง) ซึ่งทำให้การใช้งานสะดวกอย่างยิ่ง
- OSFMount โดย PassMark นอกจากนี้ OSFMount ไม่มีข้อจำกัดเกี่ยวกับขนาดของดิสก์ RAM โดยสามารถฟอร์แมตไดรฟ์ให้อยู่ในรูป NTFS, exFAT หรือ FAT32 ได้ รวมถึงสามารถปรากฏเป็น Physical Drive หรือLogical Driv ก็ได้
- Radeon RAMDisk ซอฟต์แวร์นี้พัฒนาโดย AMD เวอร์ชันฟรีรองรับพื้นที่สูงสุด 4GB ซึ่งมากเพียงพอสำหรับการจัดเก็บไฟล์ชั่วคราว
ซอฟต์แวร์แบบมีค่าใช้จ่าย
- Primo Ramdisk มีหลายระดับซึ่งรองรับพื้นที่ตามความต้องการ อีกทั้งมีเวอร์ชันทดลองใช้ และเวอร์ชันราคาประหยัดที่รองรับดิสก์ RAM พื้นที่สูงสุด 4GB ส่วนในระดับที่่สูงขึ้นจะรองรับพื้นที่สูงสุดถึง 1TB
- Radeon RAMDisk ในเวอร์ชันแบบมีค่าใช้จ่ายรองรับพื้นที่สูงสุด 64GB
ที่มา: kingston.com , pcmag.com, softperfect.com